Energiemaatschappij Vattenfall (voorheen Nuon) is een grote speler op de energiemarkt. In Nijmegen is ze zelfs monopolist op het gebied van stadwarmte. Dat vindt PvdA-Nijmegen onwenselijk, echter dat ligt nog voor decennia vast. Om de organisatie scherp te houden voor onze inwoners, bood fractievoorzitter Ammar Selman namens 854 Nijmegenaren onlangs de petitie aan waarin inwoners Vattenfall opgeroepen ervoor te zorgen dat:
- Alle Nijmegenaren met stadswarmte een eerlijke energieprijs betalen die nooit hoger is dan bij een gasaansluiting
- Mensen zelf kunnen kiezen voor stadsverwarming of een ander soort verwarming indien zij ‘0 op de meter’ nastreven
en dat - Inwoners van onze stad duidelijk geïnformeerd worden en mee kunnen beslissen over de verdere uitbreiding van het Nijmeegse warmtenet
Petitie in ontvangst genomen door Vattenfall in Lent
De petitie werd hartelijk in ontvangst genomen door Arno van Gestel, directeur Sales van energiebedrijf Vattenfall. In het open gesprek dat volgde, vroeg Ammar Selman aandacht voor inwoners van Nijmegen-Noord en Nijmegen en om minimalisering van de prijs van stadswarmte. Nu is die gemaximaliseerd. Een andere vraag betrof of bewoners die hun huis energieneutraal willen maken, af kunnen zien van stadswarmte. Bij de petitie voegden we nog meer kritische vragen toe, die we stelden aan Vattenfall.
Vragen die we bij de petitie aanvullend stelden aan Vattenfall
- De prijs van warmte is gemaximaliseerd. Kan Vattenfall de prijs minimaliseren?
- Waarom kiest Vattenfall ervoor om de belastingen die op gas gelden, ook voor stadswarmte door te berekenen aan Nijmeegse inwoners met stadswarmte (en als winst weg te boeken)?
- Kan Vattenfall zorgen dat gefaseerd de waterdruk op alle bestaande woningen zo optimaal mogelijk is, zodat er geen onnodig van verlies van verbruik tot stand komt door een te hoge druk op de warmtetoevoer.
- Kan Vattenfall Nijmeegse inwoners tegemoet komen in keuzevrijheid door mee te werken, binnen de wettelijke bepalingen, aan bijvoorbeeld:
– Het toestaan van alle inwoners die nul-op-de-meter nastreven om af te zien van hun aansluiting op stadswarmte, mits zij andere maatregelen willen treffen om hun woning energieneutraal te verwarmen. Ook bij oplevering van nieuwbouwwoningen?
– Het toestaan van inwoners van Nijmegen om zelf een warmtewisselaar aan te schaffen, in plaats van deze altijd en permanent verplicht af te nemen van Vattenfall. - Kunt u, Vattenfall en gemeente Nijmegen, gezamenlijk een zo transparant mogelijke berekening maken van de veronderstelde CO2 besparing van een woning op stadswarmte ten opzichte van een gasgestookte woning
Voor een direct antwoord van dhr. Van Gestel was het te vroeg, maar hij beloofde er in een vervolggesprek op terug te komen. Eind 2019 heeft Vattenfall bovendien – mede door toedoen van de PvdA – met een brief bewoners van een koopwoning in Nijmegen-Noord ingelicht dat zij zonder boete kunnen besluiten af te zien van een stadsverwarmings-aansluiting.
De antwoorden van Vattenfall
De prijs van warmte is gemaximaliseerd. Kan Vattenfall de prijs minimaliseren?
Antwoord Vattenfall: Warmtenetten zijn, vanwege de eigenschappen van warmte, relatief klein en lokaal georiënteerd. Ze zijn gekoppeld aan lokale bronnen in de buurt van de afnemers en in eigendom van de beherende partijen. Om die reden zijn het van nature monopolies. Klanten kunnen dus niet kiezen van welke leverancier zij warmte afnemen. Daarom heeft de Nederlandse overheid sinds 2013 de Warmtewet ingesteld om consumenten te beschermen tegen te hoge tarieven. De Autoriteit Consument en Markt (ACM) is verantwoordelijk om hierop toe te zien. De ACM stelt daarom een maximumtarief op waarboven de warmteprijzen van warmteleveranciers niet mogen uitkomen. Dat betekent echter niet dat de prijs gemaximaliseerd is.
Deze maximumprijs van de ACM is gebaseerd op de kosten die een gemiddelde gebruiker van aardgas kwijt zou zijn om zijn of haar woning mee te verwarmen. Dat wordt “niet meer dan anders” genoemd, vaak afgekort als NMDA.
De afgelopen jaren heeft Vattenfall ervoor gekozen om de warmtetarieven die zij bij klanten in rekening brengt, lager te houden dan wat door ACM wordt toegestaan op basis van de aardgaskosten. Daarmee is de afstand tot het maximumtarief en de tarieven van Vattenfall Warmte steeds groter geworden, zie onderstaande grafiek. De jaarkosten voor een gemiddelde klant met warmte (met een verbruik van 35 GJ) ligt daardoor circa 152 euro lager dan het tarief van de ACM. Daarmee behoren de tarieven van Vattenfall Warmte tot de laagste van Nederland.
Bij het instellen van de NMDA, was dat een duidelijke manier om consumenten te verzekeren dat ze niet te veel betaalden. Sinds bekend is dat we in Nederland gaan stoppen met aardgas, zien wij dat er meer vragen komen over de opbouw van tarieven. En dan niet aan de hand van wat aardgas kost, maar wat het werkelijk kost. Dat herkennen andere warmteleveranciers en de overheid ook. Daarom is het ministerie van Economische Zaken bezig met het onderzoeken van een andere manier van tarieven berekenen. Daarover staat meer informatie in deze Kamerbrief van Minister Wiebes van 10 februari van dit jaar.
We zouden heel graag met PvdA Nijmegen wat uitgebreider de tijd willen nemen om door de huidige en toekomstige wet- en regelgeving omtrent warmtetarieven te lopen.
Waarom kiest Vattenfall ervoor om de belastingen die op gas gelden, ook voor stadswarmte door te berekenen aan Nijmeegse inwoners met stadswarmte (en als winst weg te boeken)?
Dit is niet het geval. De Nederlandse warmtemarkt is zelfs een van de strengst gereguleerde van Europa. Het niet-meer-dan-anders tarief, dat bepaald wordt door de ACM, is gebaseerd op de complete kosten voor het gebruik van aardgas, inclusief belasting. Dat complete bedrag, is het referentiebedrag voor warmte. In de warmtetarieven zit geen belastingcomponent.
De afgelopen jaren heeft Vattenfall Warmte ervoor gekozen om af te wijken van de maximumtariefstelling van de ACM. Sinds de invoering van de warmtewet in 2013, zijn de variabele kosten voor een gemiddelde klant van Vattenfall Warmte ca. 2% gestegen. Ter vergelijking: de variabele kosten voor gas zijn in diezelfde periode met ca. 19% gestegen.
Kan Vattenfall zorgen dat gefaseerd de waterdruk op alle bestaande woningen zo optimaal mogelijk is, zodat er geen onnodig van verlies van verbruik tot stand komt door een te hoge druk op de warmtetoevoer.
De druk van het warme (en koude) water dat uit de kraan komt (tapwater), wordt door Vitens geleverd. De druk voor de verwarming (het benodigde drukverschil) dat Vattenfall aanlevert aan de woningen, is in elke woning gelijk doordat er in elke woning een zogenaamde drukverschilregelaar is aangebracht. Die is nodig om elke woning hetzelfde comfort te geven. Het drukverschil dat nodig is om alle woningen te verwarmen, wordt gerealiseerd met behulp van frequentie-geregelde pompen in de onderstations. Deze worden geregeld op het minimaal benodigde drukverschil voor de woonwijk. Er wordt dus nooit te veel druk geleverd door Vattenfall.
Kan Vattenfall Nijmeegse inwoners tegemoetkomen in keuzevrijheid door mee te werken, binnen de wettelijke bepalingen, aan bijvoorbeeld:
– Het toestaan van alle inwoners die nul-op-de-meter nastreven om af te zien van hun aansluiting op stadswarmte, mits zij andere maatregelen willen treffen om hun woning energieneutraal te verwarmen. Ook bij oplevering van nieuwbouwwoningen?
– Het toestaan van inwoners van Nijmegen om zelf een warmtewisselaar aan te schaffen, in plaats van deze altijd en permanent verplicht af te nemen van Vattenfall
Voor de bestaande bouw kunnen én gaan we geen huiseigenaren verplicht aansluiten aan het warmtenet. Voor huurders ligt die beslissing bij de verhuurder. Wij verwachten dat het resultaat van de warmtetransitie een mix van verschillende technieken zal zijn. Vanuit die visie, kijkt Vattenfall niet alleen naar warmtenetten, maar ook naar andere mogelijke oplossingen voor aardgasvrij wonen, o.a. door de ontwikkeling van een warmtepomp in samenwerking met Feenstra, en de ontwikkeling van hybride wko-systemen. Huiseigenaren, huurders en verhuurders zullen per wijk of buurt samen met de gemeente moeten gaan kijken naar welk alternatief de voorkeur uitgaat. Als die voorkeur uitgaat naar een collectieve oplossing zoals een warmtenet, dan is het wel belangrijk dat voldoende bewoners meedoen om de collectieve oplossing betaalbaar te houden.
Voor de nieuwbouw ligt dit net zo. Bij de aanleg van een warmtenet, komen de kosten van de gerealiseerde netten voor rekening van de aangesloten gebouwen. Met meer aangesloten gebouwen, zijn de kosten per gebouw lager. Maar als er minder gebouwen aansluiten, dan van tevoren bedacht in de afspraken, dan zijn er minder gebouwen om die kosten over te delen en dat zou betekenen dat de lasten voor de gebouwen die wel aangesloten zijn, zouden moeten stijgen. Dat vinden wij niet wenselijk. Als gebouweigenaren – nadat ze eenmaal zijn aangesloten – alsnog willen afsluiten van het warmtenet kan dat wel. Wij rekenen daarvoor geen afsluitkosten.
Het is om verschillende redenen niet mogelijk voor consumenten om zelf een warmtewisselaar, oftewel afleverset, aan te schaffen. De afleverset is een integraal onderdeel van het warmtesysteem, en is medebepalend voor de veiligheid, de betrouwbaarheid en de juiste werking van het hele warmtesysteem. De Warmtewet is ook op dit punt opgesteld om consumenten te beschermen. Daarin staat dat de afleverset geleverd moet worden door de warmteleverancier. Sinds dit jaar heeft de ACM bovendien de kosten voor de afleverset bepaald, om duidelijker te maken hoe de vaste kosten voor warmte zijn opgebouwd. Het voordeel daarvan is overigens dat bewoners zelf geen zorg hebben over de afleverset. Als er iets mis is met de afleverset, is het de verantwoordelijkheid van Vattenfall om deze te repareren of te vervangen.
Kunt u, Vattenfall en gemeente Nijmegen, gezamenlijk een zo transparant mogelijke berekening maken van de veronderstelde CO2 besparing van een woning op stadswarmte ten opzichte van een gasgestookte woning
Wettelijk moeten warmtebedrijven sinds dit jaar rapporteren over de CO2-besparing. Vattenfall heeft daar de afgelopen jaren al op voorgesorteerd met de publicatie van rapporten met de CO2-besparing per warmtenet. Deze zijn terug te vinden op onze website. Het rapport voor Nijmegen is hier te vinden.
Wilt u reageren richting de PvdA-fractie op deze antwoorden of heeft u nog vragen? Laat het de fractie dan weten via een e-mail.
De complete met de antwoorden van Vattenfall vindt u hier: PvdA fractie petitie – vragen & antwoorden
Ammar Selman
De achtergrond van Ammar Selman “Ik heb me in de afgelopen 8 jaar als gemeenteraadslid sterk gemaakt voor het wegwerken van taal- en ontwikkelingsachterstanden bij kinderen, toegankelijke zorg, goed functionerende sociale wijkteams en een Veilig Thuis. Voor nieuwkomers sta ik voor goed taalonderwijs zodat ze een goede start hebben in onze samenleving. Ik wil goede
Meer over Ammar Selman
