Adam Galijasevic spreekt woensdag 8 juni voor het eerst als nieuw raadslid zijn collega’s toe in de gemeenteraad. In zijn maidenspeech vertelt hij over zijn jeugd en zijn politieke drijfveren, en pleit hij voor een betere aanpak om mensen die door de stijgende energieprijzen in de armoede dreigen te raken te helpen.
Gaan we vandaag de verwarming aanzetten, koken of warm douchen? Dat is een keuze die steeds meer Nijmegenaren moeten maken. Een dagelijkse realiteit voor bijna 8000 huishoudens verspreid over Nijmegen, maar bovenal geconcentreerd in die wijken waar de sociale problematiek al groot is. Lindenholt, Dukenburg, de Biezen en de Wolfskuil.
Voordat ik aan het debat begin, wil ik jullie graag meenemen naar mijn kinderjaren. En in het bijzonder één ervaring, die mij gevormd heeft en tekenend is voor mijn drijfveren. De reden waarom ik mijzelf 200% inzet voor kinderen die opgroeien in armoede en mensen die 1, 2 of 3-nul achterstaan door de omstandigheden waarin ze zijn opgegroeid. De reden waarom ik raadslid ben geworden.
Allereerst wil ik jullie vragen om terug te gaan naar jullie kindertijd.
Herinneren jullie nog dat ene speelgoed waar je uren mee kon spelen, niet kon wegleggen en dat je met al je vrienden wilde delen?
Ik wel. Wij waren in 1993 als gezin net een jaar in Nederland aangekomen vanuit voormalig Joegoslavië, in een leuk klein huisje in Hatert. Ik had het daar naar mijn zin en had niet door of wij het financieel wel of niet goed hadden. Het feit dat wij geen bedden hadden, was niet raar voor mij. Maar juist leuk, want je kon zo makkelijk rollen over het matras zonder eraf te vallen.
Het was een koude najaarsdag. Kerst kwam eraan, en mijn moeder zei dat ik een cadeautje uit mocht kiezen. Voor het eerst. En dat was een big deal want ik hoorde altijd nee. Het enige speelgoed dat ik had, waren 2 autootjes die ik mee had genomen uit Joegoslavië en de kleine speeltjes die we van mijn lieve buurvrouw kregen.
Waarom mocht ik dan opeens wel iets uitkiezen? School had de kinderen gevraagd om het speelgoed dat zij voor sinterklaas of kerst hadden gekregen mee te nemen. Uit te stallen zodat de kinderen met elkaars speelgoed konden spelen. Een leuk idee. Maar mijn moeder had dus geen andere keuze dan een deel van ons leefgeld, dat we eigenlijk niet konden missen, te gebruiken om speelgoed te kopen. Dat wist ik niet. Ik was dus enorm enthousiast en had allerlei wilde plannen. Dagenlang ging ik door brochures van Bart Smit en Intertoys heen en uiteindelijk zocht ik een groot legokasteel uit.
Je kunt het vast al raden, dat werd het natuurlijk niet. Ik kreeg een kleine lego set. Na de eerste teleurstelling, was ik enorm blij en kon ik niet wachten om het te laten zien aan mijn vrienden. Dus na de kerstvakantie ging ik supertrots naar school. Kleine Adam, met in de ene hand mijn broodtrommel en in de andere mijn speelgoed. Ik merkte al snel dat andere kinderen mijn speelgoed links lieten liggen, ook mijn vrienden. De andere kinderen hadden een grote racebaan, een elektrische auto of een groot speelpaleis.
En dat raakte me. Ook ik ben in armoede opgegroeid en dat zal ik altijd met mij mee dragen. Hoezeer mijn moeder mij ook heeft proberen te beschermen. Het heeft me geraakt, gevormd, maar ook gemotiveerd om alles uit mijzelf te halen. Maar dat was niet gelukt zonder de kansen die onze sociale welvaartsstaat mijn gezin heeft geboden. Een subsidie om inboedel te kopen, waardoor we een bed en een wasmachine kregen. Of de aanvullende studiebeurs waardoor ik mijn opleiding kon afmaken. Die sociale welvaartsstaat was de reden dat ik lid werd van de PvdA. Het beschermen van die welvaartstaat en ervoor zorgen dat mensen die in armoede leven dezelfde kansen krijgen als dat ik kreeg, is de reden dat ik raadslid werd.
Maar het welvaartssysteem staat onder druk. Ook nu. Ook vandaag. Het hebben van toegang tot iets fundamenteels als warmte is niet vanzelfsprekend. Het debat van vandaag gaat wat de PvdA betreft niet over de eenmalige energietoeslag. De PvdA is heel trots op het feit dat we in Nijmegen een ruimhartig minimabeleid voeren. De PvdA staat dus volledig achter het voorstel van het college. Maar deze maatregel is slechts een pleister op de wonden. Het wordt tijd om energiearmoede als een serieus probleem te benaderen, en daar de juiste maatregelen voor te nemen. Structurele maatregelen, die de mensen bereiken die daadwerkelijk in energiearmoede leven. Dus geen integrale aanpak energiearmoede met collectieve verduurzamingssubsidies voor mensen die het geld hebben om te verduurzamen. Met harde voorwaardes om duizenden euro’s zelf in te moeten leggen. Want dat kunnen mensen in energiearmoede niet betalen. De sterkste schouders dragen de zwaarste lasten, dat is iets waar ik echt in geloof. Iemand die genoeg heeft, hoeft niet extra hulp te krijgen. Geef dat geld liever aan iemand die daar echt iets aan heeft. Waar het écht het verschil maakt.
Hierbij roep ik op tot urgentie. We moeten NU maatregelen nemen, want hoewel de zomer om de hoek staat, volgen de koude dagen snel. Daarom dient de PvdA, samen met het CDA en de Partij voor de Dieren, de motie ‘Wij laten niemand in de kou staan’ in.
Voorzitter, we kunnen niet meer wachten. Het Rijk heeft op 25 mei aangekondigd dat er aanvullend budget naar de gemeente komt om in te zetten op de bestrijding van energiearmoede. Allereerst pleiten wij ervoor om hierop voor te sorteren en te onderzoeken wat er nodig is om de inzet van energiecoaches en fixers te maximaliseren. Als trotse Nijmegenaar vind ik het lastig om te zien dat het aantal huisbezoeken door coaches in Arnhem in januari en februari maanden al groter is dan ons jaarlijks maximum bereik. Het is niet alsof het probleem hier minder urgent is. Daarnaast roepen wij het college op om verschillende scenario’s uit te werken voor het faciliteren of indien nodig opzetten van een Energiearmoedefonds, zodat mensen die in schulden dreigen te komen door oplopende energiekosten op tijd worden geholpen. Zodat we echt wat doen voor die Nijmegenaren die dat keihard nodig hebben. Nijmegen is immers een sociale stad die zorgt voor haar inwoners.
